Zamiatarki walczą ze smogiem

Władze miast i gmin szukają różnych sposobów na walkę ze smogiem. Oprócz oczywistych działań związanych z wymianą pieców czy ograniczeniem ruchu samochodowego  w centrum, zauważono że mierzalne efekty przynosi także regularne zamiatanie i mycie ulic (potwierdza to eksperyment przeprowadzony w Krakowie w 2015 r. przez Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania we współpracy z Politechniką Krakowską).

Po własnych obserwacjach i próbach, wielu europejskich nabywców zamiatarek ulicznych (m.in. władze miast, firmy komunalne) zaczęło dopytywać producentów o poziom emisji zanieczyszczeń przez pojazdy komunalne (skuteczność zamiatania oraz ilość wzbijanego pyłu). Dało to początek pracom różnych organizacji nad opracowaniem procedury pomiarów koncentracji pyłów w pobliżu pracujących zamiatarek. Producenci proszeni byli o przeprowadzanie różnych testów w kilku instytucjach. Tak było dopóki w 2007 roku organizacja EUnited Municipal Equipment (zrzeszająca czołowych producentów sprzętu komunalnego) nie opracowała jednolitej procedury testowej. Pierwsza wersja testu nie przynosiła jednak efektu zadowalającego w stu procentach. Dopiero w 2012 roku udało się stworzyć (we współpracy z kanadyjskim instytutem PAMI) procedurę, która po wielu testach stała się od 2015 roku obowiązującym europejskim standardem (British Standards Institution, 2015). Test ugruntował swoją pozycję również po opublikowaniu europejskiej normy EN 15429-3: 2015-05: „Zamiatarki — Część 3: Skuteczność zbierania cząstek stałych — Badanie i ocena”.

EUnited PM10 jest od kilku lat niewątpliwie najpewniejszym dokumentem poświadczającym najwyższą jakość zamiatarek drogowych w zakresie emisji pyłów poniżej 10 mikrometrów, a mogących powodować poważne konsekwencje zdrowotne w przypadku wdychania. Z informacji, jakie redakcja otrzymała od przedstawicieli organizacji, EUnited jest jedyną instytucją wydającą w tej chwili certyfikat dotyczący emisji pyłów PM10 (od niedawna także PM2,5) przez zamiatarki. Certyfikat znany jest już na całym świecie i kupujący spoza Europy szukają maszyn, które mogą pochwalić się tym dokumentem. W tej chwili zakres testu oraz certyfikatu rozszerzony został, tak aby uwzględnić także poziom emisji pyłu PM2,5.

Za przeprowadzanie testów dla certyfikatu EUnited PM10 i PM2,5 odpowiada dzisiaj niemiecki SGS Institut Fresenius (wiodące w Europie centrum testowe). Dzięki temu, że testy przeprowadzane są przez podmiot niezależny, mamy gwarancję ich neutralności i wiarygodnych wyników. Tylko pojazdy, które z sukcesem przeszły wszystkie etapy testu, otrzymają certyfikat EUnited. Ilość gwiazdek na certyfikacie (max. cztery) obrazuje w jakim stopniu konkretny model zamiatarki spełnił wymagania testu.

Przebieg testu

Test przeprowadzany jest w kontrolowanych warunkach, gwarantujących ich stałość i powtarzalność. Dzięki temu zmienne warunki atmosferyczne (np. wiatr) nie mają wpływu na wyniki i każda maszyna ma równe szanse. Podczas czterech przejazdów testowych, zamiatarki pracują na powierzchni symulującej miejską ulicę. Wszystkie ustawienia zamiatarki (np. funkcje związane z natryskiem wody) są podczas testu włączane wg wytycznych producenta. Pracują tak, jak robią to w rzeczywistych warunkach.

Po każdym przejeździe, zebrana ilość zanieczyszczeń jest porównywana z tą, która przed testem została umieszczona na powierzchni. Tak sprawdzana jest sprawność zamiatania. Dodatkowo, przed, w trakcie oraz po przejazdach mierzona i analizowana jest koncentracja pyłów. Dzięki temu możliwe jest określenie ilości pyłu wzbijanego przez pojazd podczas pracy, trafiającego do zbiornika a także zatrzymywanego przez zamiatarkę.

Co mówi etykieta?     

Test EUnited PM nie określa jedynie minimum wymagań jakie trzeba spełnić, aby otrzymać certyfikat, ale pozwala zgrupować wyniki osiągane przez zamiatarki na czterech poziomach. Poziomy te symbolizują gwiazdki na certyfikacie EUnitedPM10 i PM2,5. Zamiatarki z jedną gwiazdką w pełni zdały testy w laboratorium i spełniają wyznaczone wymagania. Każda kolejna gwiazdka to wyższy standard. Dwie gwiazdki przyznaje się zamiatarkom, dla których – przy porównywalnej efektywności zamiatania – koncentracja pyłów w powietrzu po zamiataniu była przynajmniej o 1/3 mniejsza niż ustalony w zasadach testu maksymalny dopuszczalny ich poziom. Dla zamiatarek, które w certyfikacie mają przyznane trzy gwiazdki, koncentracja pyłów w powietrzu po przeprowadzonym teście była nawet o 2/3 niższa niż dopuszczalne maksimum. Czwarta gwiazdka dołączyła wraz z kolejnym kryterium, dotyczącym PM2,5. Etykieta EUnited PM10 i PM2,5 przyznawana jest wyłącznie przez EUnited Municipal Equipment modelom zamiatarek, które przejdą testy w uprawnionym instytucie testującym, a ich szczegółowe rezultaty dowiodą spełnienia zdefiniowanych w teście wymagań. Wszystkie modele, które pozytywnie przejdą testy, umieszczane są na liście publikowanej na stronie EUnited Municipal Equipment.

Dzięki temu, że wszyscy czołowi producenci zgodzili się współpracować tworząc procedury we współpracy z uznanymi naukowcami, a następnie weryfikując je w renomowanych laboratoriach (czego rezultatem jest jeden zunifikowany test), certyfikat EUnited PM jest wiarygodną i miarodajną informacją dla klientów. W procesie decyzyjnym dotyczącym zakupu zamiatarek, warto upewnić się, czy dany model posiada ten wiarygodny dokument (przeprowadzane na własną rękę badania producentów nie są wystarczające) i czy tym samym maszyna spełnia europejskie normy w zakresie poziomu emisji PM10 oraz PM2,5, co zostało potwierdzone przez instytucję zewnętrzną.